|
each |
|
a. |
catún, catuna |
|
each one |
|
indef.pn. |
cata |
|
eagle |
|
n. |
áquila (f) |
poetic |
|
|
|
ayla (f) |
|
ear |
|
n. |
aurilha (f) |
of body |
|
|
|
espiyca (f) |
of corn |
earache |
|
n. |
mal (m) d'aurilha |
|
earring |
|
n. |
anlo (m) d'aurilha |
|
earwig |
|
n. |
fora-aurilhas (m) |
|
earl |
|
n. |
cónt (m) |
|
earlier |
|
adv. |
plus tost |
|
early |
|
adv. |
tost |
|
|
|
|
a bona houra |
|
earn |
|
v.tr. |
guanhar |
|
earth |
|
n. |
tzerra (f) |
|
|
|
|
sol (m) |
the ground
|
the Earth |
|
pr.n. |
La Tzerra |
|
earthquake |
|
n. |
tzerremout (m) |
|
earthworm |
|
n. |
lombriyc (m) |
|
east |
|
n. |
ést (m) |
|
east wind |
|
n. |
biysa (f) |
|
the East |
|
n. |
el Ôrient |
|
Easter |
|
n. |
Pasqua (f) |
|
easy |
|
a. |
fácil |
|
eat |
|
v.tr. |
manjar |
|
eclipse |
|
n. |
ecleipse (f) |
|
economic |
|
a. |
êconómic, -a |
|
economics |
|
n. |
êconomía (f) |
|
economist |
|
n. |
êconomista (m/f) |
|
Ecuador |
|
pr.n. |
Êquador (m) |
|
Ecuadorian |
|
nat.n/a |
êquadorián (m), -ana (f) |
|
edge |
|
n. |
borda (f) |
|
|
|
|
lista (f) |
|
|
|
|
fiyl (m) |
of a knife |
edible |
|
a. |
comestíbil |
|
edit |
|
v.tr. |
êditar |
|
edition |
|
n. |
êditzoun (f) |
|
editor |
|
n. |
êditour (m), -triyç |
|
educate |
|
v.tr. |
instruîr |
|
|
|
|
êducar |
|
educated |
|
a. |
instruit, -a |
|
education |
|
n. |
êducatzoun (f) |
|
eel |
|
n. |
anguilla (f) |
|
effect |
|
n. |
effêit (m) |
|
effort |
|
n. |
esfortz (m) |
|
egg |
|
n. |
ova (f) |
|
eggcup |
|
n. |
porta-ova (m) |
|
eggplant |
|
n. |
bergeina (f) |
|
Egypt |
|
pr.n. |
Êgiut (m) |
|
Egyptian |
|
nat.n/a |
êgiután (m), -ana (f) |
|
eight |
|
num.card. |
oito |
|
eight hundred |
|
num.card. |
oito-centi |
|
eighteen |
|
num.card. |
dzêçoito |
|
eighth |
|
num.ord. |
ôitav, -a |
|
eighty |
|
num.card. |
ôitanta |
|
either |
|
adv. |
nón touxi |
not also |
either…or… |
|
conj. |
au…au… |
|
elastic |
|
a. |
êlâstic, -a |
|
elbow |
|
n. |
cûit (m) |
|
elder |
|
n. |
saúc (m) |
|
elect |
|
v.tr. |
êligeir |
|
election |
|
n. |
êlectzoun (f) |
|
electric(al) |
|
a. |
êlêctric, -a |
|
electric current |
|
n. |
corrent (f) êlêctrica |
|
electric engine |
|
n. |
locomotiyva êlêctrica |
|
electricity |
|
n. |
êlectricitat (f) |
|
electrode |
|
n. |
êlectrod (m) |
|
electromagnetism |
|
n. |
êlectromagnetismo (m) |
|
electron |
|
n. |
êlectrón (m) |
|
elegant |
|
a. |
êlegant |
|
elementary |
|
a. |
êlementar |
|
elementary particle |
|
n. |
partícola êlementar |
|
elementary school |
|
n. |
escola (f) primêra |
|
elephant |
|
n. |
êlephant (m) |
|
elevator |
|
n. |
ascensour (m) |
US |
eleven |
|
num.card. |
ûnci |
|
eleventh |
|
num.ord. |
ûnceim, -a |
|
eliminate |
|
v.tr. |
êliminar |
|
elimination |
|
n. |
êliminatzoun (f) |
|
elk |
|
n. |
yelna (f) |
|
elm |
|
n. |
ûlm (m) |
|
elsewhere |
|
adv. |
altrûy |
|
|
|
|
alhous |
|
embark |
|
v.i. |
embarcar-se |
|
embarkation |
|
n. |
embarcament (m) |
|
embassy |
|
n. |
ambaixata (f) |
|
embrace |
|
v.tr. |
abrâçar |
|
embroider |
|
v.tr. |
brûsdar |
|
embroidery |
|
n. |
brûsdaría (f) |
|
emerald |
|
n. |
esmeralda (f) |
|
emerge |
|
v.i. |
êmergeir |
|
emigrant |
|
n. |
êmigrant (m) |
|
emigrate |
|
v.i. |
êmigrar |
|
emigration |
|
n. |
êmigratzoun (f) |
|
emperor |
|
n. |
imperatour (m) |
|
emphasize |
|
v.tr. |
accentuar |
|
|
|
|
sûlinhar |
|
empire |
|
n. |
impêir (m) |
|
employ |
|
v.tr. |
emplicar |
|
employed |
|
a. |
emplicat, -a |
|
employee |
|
n. |
emplicat (m), -a (f) |
|
employer |
|
n. |
emplicatour (m) |
|
employment |
|
n. |
emplica (f) |
|
empress |
|
n. |
imperatriyç (f) |
|
|
|
|
tzariyna (f) |
in Russia |
empty |
1 |
a. |
veuc, -a |
|
empty |
2 |
v.tr. |
veucar |
|
enable |
|
v.tr. |
capacitar |
|
enamel |
|
n. |
esmalt (m) |
|
encircle |
|
v.tr. |
accircar |
|
enclose |
|
v.tr. |
includeir |
|
encounter |
|
n. |
encontro (m) |
|
encourage |
|
v.tr. |
encoratxar |
|
encyclopedia |
|
n. |
encyclopêdia (f) |
|
end |
1 |
n. |
fiyn (m/f) |
|
|
|
|
extremitat (f) |
|
end |
2 |
v.tr. |
finiyr |
|
endanger |
|
v.tr. |
empêriylar |
|
endorse |
|
v.tr. |
endossar |
|
enemy |
|
n. |
nêmiyc (m), -a (f) |
|
energetic |
|
a. |
ênêrgic, -a |
|
energy |
|
n. |
ênergïa (f) |
|
engaged |
|
a. |
fidantzat, -a |
for marriage |
engagement |
|
n. |
pûntament (m) |
appointment |
|
|
|
fidantza (f) |
for marriage |
engine |
|
n. |
môtour (m) |
|
|
|
|
locomotiyva (f) |
train |
engineer |
|
n. |
ingenhour (m), -a (f) |
|
engineering |
|
n. |
ingenería (f) |
|
England |
|
pr.n. |
Inglatzerra (f) |
|
English |
|
nat.a. |
ingleis, -a |
|
English Channel |
|
pr.n. |
Canal (m) de lâ Manca |
|
Englishman |
|
nat.n. |
ingleis (m) |
|
enjoy |
|
v.tr. |
gaudiyr (de) |
|
|
|
v.i. |
divertiyr-se |
oneself |
enlarge |
|
v.tr. |
grandiyr |
|
enormous |
|
a. |
ênorm |
|
enough |
1 |
a., pron. |
assat |
|
enough |
2 |
adv. |
assais |
|
entail |
|
v.tr. |
comportar |
|
enter |
|
v.tr. |
intrar |
|
enterprise |
|
n. |
empreiza (f) |
|
entertain |
|
v.tr. |
divertiyr |
|
entertainment |
|
n. |
divertiment (m) |
|
entire |
|
a. |
intêir, -a |
|
entirely |
|
adv. |
intêirament |
|
entrance |
|
n. |
entrata (f) |
|
envelop |
1 |
n. |
enveloupa (f) |
|
envelop |
2 |
v.tr. |
envelopar |
|
environment |
|
n. |
ambient (m) |
|
envoy |
|
n. |
enviat (m), -a (f) |
|
envy |
1 |
n. |
envidza (f) |
|
envy |
2 |
v.tr. |
envidzar |
|
epicentre |
|
n. |
êpicentro (m) |
|
epidemic |
|
n. |
êpidêmia (f) |
|
equal |
|
a. |
êqual |
|
equality |
|
n. |
êqualitat (f) |
|
equator |
|
n. |
êquatour (m) |
|
equip |
|
v.tr. |
êquipar |
|
|
|
|
zartzar |
a boat |
equipment |
|
n. |
êquipament (m) |
|
era |
|
n. |
era (f) |
|
erase |
|
v.tr. |
êradeir |
|
|
|
|
cancellar |
|
eraser |
|
n. |
gûmma (f) |
US |
ermine |
|
n. |
harmelliyn (m) |
|
errand |
|
n. |
mandat (m) |
|
error |
|
n. |
errour (m) |
|
erupt |
|
v.i. |
êrûmpeir |
|
eruption |
|
n. |
êrûptzoun (f) |
|
escalator |
|
n. |
escala (f) móbil |
|
escape |
|
v.tr. |
escappar |
someone |
|
|
v.i. |
escappar-se (dâ) |
from |
esophagus |
|
n. |
oesophag (m) |
|
especially |
|
adv. |
espêcialment |
|
espionage |
|
n. |
espionatx (m) |
|
establish |
|
v.tr. |
estavliyr |
|
esthetic |
|
a. |
esthêtic, -a |
|
esthetics |
|
n. |
esthêtica |
|
estimate |
|
v.tr. |
estimar |
|
Estonia |
|
pr.n. |
Estonia (f) |
|
Estonian |
|
nat.n/a |
estonián (m), -ana (f) |
|
estuary |
|
n. |
estuêr (m) |
|
eternal |
|
a. |
êternal |
|
eternity |
|
n. |
êternitat (f) |
|
ether |
|
n. |
êther (m) |
hypothetical basic substance |
Ethiopia |
|
pr.n. |
Êthiopia (f) |
|
Ethiopian |
|
nat.n/a |
êthiop (m), -a (f) |
|
Europe |
|
pr.n. |
Europa (f) |
|
European |
|
nat.n/a |
europêu (m), -ea (f) |
|
evacuate |
|
v.tr. |
êvacuar |
|
evade |
|
v.tr. |
êvadeir |
|
evaporate |
|
v.i. |
êvaporar-se |
|
eve |
|
n. |
vigilha (f) |
|
even |
1 |
a. |
lix, lija |
smooth |
|
|
|
par |
divisible by two |
even |
2 |
adv. |
adû |
|
evening |
|
n. |
seira (f) |
|
event |
|
n. |
êvent (m) |
|
|
|
|
avêniment (m) |
|
ever |
|
adv. |
ûnca |
at any time |
|
|
|
xempre |
at all times |
|
|
|
jamais |
at any time |
|
|
|
mais |
at any time |
every |
|
a. |
catún, catuna |
|
every day |
|
adv. |
cata jûrn |
|
everybody |
|
indef.pn. |
cata persouna |
|
everyone |
|
indef.pn. |
cata |
|
everything |
|
indef.pn. |
tout |
|
everywhere |
|
adv. |
dûnd-conq |
|
|
|
|
ûy-conq |
|
evidence |
|
n. |
êvidentza (f) |
|
evident |
|
a. |
êvident |
|
evidently |
|
adv. |
êvidentment |
|
evil |
|
n. |
mal (m) |
|
evoke |
|
v.tr. |
êvocar |
|
ewe |
|
n. |
ovilha (f) |
|
|
|
|
peyra (f) |
|
exact |
|
a. |
exait, -a |
|
|
|
|
pûnt, -a |
for time |
exactly |
|
adv. |
exaitament |
identically |
|
|
|
justament |
just so |
exaggerate |
|
v.tr. |
exaggerar |
|
examination |
|
n. |
exame (m) |
|
examine |
|
v.tr. |
examinar |
|
example |
|
n. |
exemplo (m) |
|
excavate |
|
v.tr. |
excavar |
|
excavation |
|
n. |
excavatzoun (f) |
|
exceed |
|
v.tr. |
excedeir |
|
excellent |
|
a. |
excellent |
|
except |
|
adv. |
exceut |
|
exception |
|
n. |
exceutzoun (f) |
|
excess |
|
n. |
excedent (m) |
|
excess baggage |
|
n. |
excedent (m) de bagagios |
|
excess fare |
|
n. |
sûplement (m) |
|
excess weight |
|
n. |
excedent (m) de peiz |
|
exchange |
1 |
n. |
intercandza (f) |
|
exchange |
2 |
v.tr. |
intercandzar |
|
excite |
|
v.tr. |
excitar |
|
|
|
|
agitar |
|
excitement |
|
n. |
excitatzoun (f) |
|
|
|
|
agitatzoun (f) |
|
exclude |
|
v.tr. |
excludeir |
|
excursion |
|
n. |
excûrsioun (f) |
|
excuse |
1 |
n. |
excusa (f) |
|
excuse |
2 |
v.tr. |
excusar |
|
excuse me! |
|
phr. |
excusa-me! / excusat-me! |
|
execute |
|
v.tr. |
exêcutar |
|
execution |
|
n. |
exêcutzoun (f) |
|
executive |
|
n. |
exêcutiyv (m) |
|
exempt |
1 |
v.tr. |
eximeir |
|
exempt |
2 |
a. |
exeunt, -a |
|
exercise |
|
n. |
exercitz (m) |
|
exhaust |
|
v.tr. |
exhauriyr |
|
exhausted |
|
a. |
exhauriyt, -a |
|
exhibit |
|
v.tr. |
exhibeir |
|
|
|
|
exponeir |
|
exhibition |
|
n. |
expositzoun (f) |
|
exist |
|
v.i. |
existeir |
|
existence |
|
n. |
existentza (f) |
|
exit |
1 |
n. |
êxit (m) |
|
exit |
2 |
v.t. |
exitar |
|
expect |
|
v.tr. |
expêitar |
|
|
|
|
attendeir |
|
expected |
|
a. |
esperat, -a |
hoped for |
|
|
|
attendut, -a |
sg neutral or negative |
expense |
|
n. |
expeiza (f) |
|
expensive |
|
a. |
car, -a |
|
|
|
|
costous, -a |
|
experience |
|
n. |
expêrientza (f) |
|
experiment |
1 |
n. |
expêrientza (f) |
|
experiment |
2 |
v.tr. |
expêrimentar |
|
expert |
|
n. |
pêriyt, -a |
|
expire |
|
v.i. |
expirar |
|
explain |
|
v.tr. |
explicar |
|
explanation |
|
n. |
explicatzoun (f) |
|
explode |
|
v.i. |
explodeir |
|
exploit |
|
v.tr. |
explêitar |
|
exploration |
|
n. |
exploratzoun (f) |
|
explore |
|
v.tr. |
explorar |
|
explorer |
|
n. |
exploratour (m), -triyç (f) |
|
explosion |
|
n. |
explosioun (f) |
|
export |
1 |
n. |
exportatzoun (f) |
|
export |
2 |
v.tr. |
exportar |
|
expose |
|
v.tr. |
exponeir |
|
exposition |
|
n. |
expositzoun (f) |
|
express |
1 |
a. |
express, -a |
|
express train |
|
n. |
trêin (m) express |
|
expressway |
|
n. |
autoruta (f) |
|
express |
2 |
v.tr. |
exprimeir |
|
extend |
|
v.tr. |
tzendeir |
|
|
|
v.i. |
extendeir-se |
|
extension |
|
n. |
extensioun (f) |
|
exterior |
|
n. |
exteriour (m) |
|
external |
|
a. |
extern, -a |
|
extinguish |
|
v.tr. |
extingueir |
|
extraordinary |
|
a. |
extraordinêr, -a |
|
extreme |
|
a. |
extreim, -a |
|
extremely |
|
adv. |
extreimament |
|
eye |
|
n. |
olh (m) |
|
eyeball |
|
n. |
bûlb (m) ocûlar |
|
eyebrow |
|
n. |
surcilha (f) |
|
eyecup |
|
n. |
ôlhera (f) |
|
eyeglasses |
|
n. |
ôlhali (m pl) |
|
eyelashes |
|
n. |
cilhi (m pl) |
|
eyelid |
|
n. |
palpeura (f) |
|
eyesight |
|
n. |
vista (f) |
|
|