|
|
| habit |
|
n. |
costude (f) |
|
| habitual |
|
a. |
habitual |
|
| habituate |
|
v.tr. |
habituar |
|
| haggle |
|
v.tr. |
mercantiar |
|
| hail |
1 |
n. |
grande (f) |
|
| hailstone |
|
n. |
grandzola (f) |
|
| hail |
2 |
v.i. |
grandinar |
weather phenom. |
| hair |
|
n. |
capêil (m) |
on the head |
| |
|
|
pil (m) |
on the body |
| hairbrush |
|
n. |
brûixa (f) a capîls |
|
| haircut |
|
n. |
talha (f) de capîls |
|
| hairdo |
|
n. |
coifura (f) |
|
| hairdresser |
|
n. |
tozour (m), -a (f) |
|
| hairpin |
|
n. |
espilla (f) a capîls |
|
| hairspray |
|
n. |
fixatour (m) |
|
| half |
1 |
n. |
mestat (f) |
|
| half |
2 |
num.fract. |
medz, -a |
|
| half hour |
|
n. |
medza-houra (f) |
|
| half moon |
|
n. |
medza-luna |
|
| half-past five |
|
adv. |
cinq ê medza, le |
|
| hall |
|
n. |
corridour (m) |
passageway |
| |
|
|
aula (f) |
ceremonial |
| |
|
|
sala (f) d'entrata |
in a house |
| ham |
|
n. |
jambón (m) |
|
| hammer |
1 |
n. |
martêil (m) |
|
| hammer |
2 |
v.tr. |
martellar |
|
| hamster |
|
n. |
hâmster (m) |
|
| hand |
|
n. |
man (f) |
|
| handbag |
|
n. |
bûrsa (f) |
|
| handbook |
|
n. |
manual (m) |
|
| handkerchief |
|
n. |
polhaga (f) |
|
| handmade |
|
a. |
fait a man |
|
| handrail |
|
n. |
man (f) cûrrent |
|
| handshake |
|
n. |
estriyta (f) de man |
|
| handwriting |
|
n. |
escritura (f) a man |
|
| handle |
1 |
n. |
manc (m) |
|
| handle |
2 |
v.tr. |
maniar |
|
| hang |
|
v.tr. |
pendolar |
execute |
| |
|
v.i. |
pendeir |
|
| hang up |
|
v.tr. |
sospendeir |
|
| hangman |
|
n. |
pendolant (m) |
|
| hanger |
|
n. |
cintra (f) |
|
| happen |
|
v.i. |
avêniyr |
|
| |
|
|
occûrreir |
|
| |
|
|
passar-se |
|
| happening |
|
n. |
avêniment (m) |
|
| happiness |
|
n. |
fêlixtat (f) |
|
| happy |
|
a. |
fêliyç |
|
| Happy New Year! |
|
phr. |
Fêliyç Nov-Ân! |
|
| harbour |
|
n. |
port (m) |
|
| hard |
|
a. |
dur, -a |
|
| hard disk |
|
n. |
disc (m) dur |
|
| hard-boiled egg |
|
n. |
ova dura |
|
| hardware |
|
n. |
ferramenti (m pl) |
tools |
| hardly |
|
adv. |
güêr |
scarcely |
| |
|
|
a peina |
scarcely |
| hare |
|
n. |
leur (f) |
|
| harm |
|
v.tr. |
noceir |
|
| harmful |
|
a. |
nociyv, -a |
|
| harmonious |
|
a. |
harmonious, -a |
|
| harmonize |
|
v.tr. |
harmonizar |
|
| harmony |
|
n. |
harmonía (f) |
|
| harness |
1 |
n. |
ormenti (m pl) |
|
| harness |
2 |
v.tr. |
ormentar |
a horse |
| harp |
|
n. |
harpa (f) |
|
| harvest |
1 |
n. |
recolgiuta (f) |
|
| harvest |
2 |
v.tr. |
recolgeir |
|
| haste |
|
n. |
pressa (f) |
|
| hastily |
|
adv. |
prêcipitament |
|
| |
|
|
a pressa |
|
| hat |
|
n. |
cappêil (m) |
|
| hat shop |
|
n. |
cappellaría (f) |
|
| hatrack |
|
n. |
porta-capêls (m) |
|
| hatch |
|
n. |
escotilha (f) |
|
| hate |
1 |
n. |
odza (f) |
|
| hate |
2 |
v.tr. |
odzar |
|
| have |
|
v.tr. |
haveir |
|
| have fun |
|
v.i. |
divertiyr-se |
|
| have to |
|
v.i. |
deveir |
|
| hawk |
|
n. |
acceutour (m) |
|
| hawthorn |
|
n. |
albaspiyna (f) |
|
| hay |
|
n. |
fein (m) |
|
| hazard |
|
n. |
risc
(m) |
|
| hazel |
|
n. |
corlo (m) |
|
| hazelnut |
|
n. |
avellaina (f) |
|
| he |
|
pers.pn. |
il |
|
| head |
|
n. |
testa (f) |
of body |
| |
|
|
cap (m) |
of an organization |
| |
|
|
capitza (f) |
of bed |
| headache |
|
n. |
micranha (f) |
|
| |
|
|
mal (m) de testa |
|
| headlight |
|
n. |
phar (m) |
|
| heal |
|
v.tr. |
guariyr |
|
| |
|
v.i. |
guariyr-se |
|
| |
|
v.tr. |
sanar |
|
| |
|
v.i. |
sanar-se |
|
| health |
|
n. |
salut (f) |
|
| healthy |
|
a. |
san, saina |
|
| heap |
|
n. |
xoma (f) |
|
| hear |
|
v.tr. |
audiyr |
|
| hearing |
|
n. |
audiyta (f) |
|
| heart |
|
n. |
cór (m) |
|
| heart attack |
|
n. |
infart (m) |
|
| |
|
|
crise (f) cardíaca |
|
| heart disease |
|
n. |
maleutza cardíaca |
|
| hearth |
|
n. |
focar (m) |
|
| heat |
1 |
n. |
calour (m) |
|
| heat-wave |
|
n. |
cauma (m) |
|
| heat |
2 |
v.tr. |
caljar |
|
| |
|
v.i. |
caleir |
|
| heater |
|
n. |
calorífer (m) |
|
| heath |
|
n. |
bruquera (f) |
|
| heather |
|
n. |
yerca (f) |
|
| heating |
|
n. |
calfacenda (f) |
|
| heaven |
|
n. |
ciel (m) |
|
| heavy |
|
a. |
pezat, -a |
|
| Hebrew |
|
nat.a. |
hevrêu, hevrea |
|
| hedge |
|
n. |
xep (f) |
|
| hedgehog |
|
n. |
êriyç (m) |
|
| heed |
|
v.tr. |
guardar attentzoun (a) |
|
| heel |
|
n. |
taloun (m) |
|
| he-goat |
|
n. |
bûc (m) |
|
| height |
|
n. |
altura (f) |
|
| heights [pl.] |
|
n. |
altura (f) |
|
| helicopter |
|
n. |
hêlicôpter (m) |
|
| helium |
|
n. |
hêliûm (m) |
|
| hello! |
|
int. |
salut! |
greeting |
| |
|
|
haló! |
on the phone |
| helmet |
|
n. |
yelmo (m) |
|
| helmsman |
|
n. |
timonêr (m) |
|
| help |
1 |
n. |
ajuta (f) |
with sg. |
| |
|
|
secûrs (m) |
rescue |
| help |
2 |
v.tr. |
ajutar |
with sg. |
| help |
3 |
int. |
al secûrs |
|
| I cannot help ...-ing. |
|
v.i. |
non posso laixar de ... |
|
| help yourself! |
|
phr. |
xerve-te! / xerviyt-vos! |
|
| helpful |
|
a. |
servitzous, -a |
|
| hem |
1 |
n. |
ûrlo (m) |
|
| hem |
2 |
v.tr. |
ûrlar |
|
| hemisphere |
|
n. |
hêmisphêra (f) |
|
| hemlock |
|
n. |
cicuta (f) |
|
| hemorrhage |
|
n. |
hêmorrhagía (f) |
|
| hemp |
|
n. |
canvo (m) |
|
| hen |
|
n. |
galliyna (f) |
|
| hence |
|
adv. |
dâcí |
|
| henceforth |
|
adv. |
dês eura |
|
| her |
|
pers.pn. |
lâ |
acc. |
| |
|
|
lé |
dat. |
| |
|
|
illa |
after prep. |
| herb |
|
n. |
hierba (f) |
|
| herbivore |
|
n. |
herbívor (m) |
|
| herd |
|
n. |
grey (m) |
|
| here |
|
adv. |
ací |
|
| here |
|
adv. |
ci |
|
| here and there |
|
adv. |
ci ê lai |
|
| here is/are |
|
v.i. |
ci és/son |
|
| here lies |
|
phr. |
ci jace |
|
| hermit |
|
n. |
ermiyta (m/f) |
|
| hernia |
|
n. |
hernia (f) |
|
| hero |
|
n. |
hêro (m) |
|
| heroic |
|
a. |
hêroïc, -a |
|
| heroine |
|
n. |
hêroîna (f) |
|
| heroism |
|
n. |
hêroîsmo |
|
| heron |
|
n. |
hêroun (m) |
|
| herring |
|
n. |
haringa (f) |
|
| hesitate |
|
v.i. |
hêsitar |
|
| |
|
|
vacillar |
|
| hesitation |
|
n. |
hêsitatzoun (f) |
|
| |
|
|
vacillatzoun (f) |
|
| hickup |
|
v.i. |
hictar |
|
| hidden |
|
a. |
occûlt, -a |
|
| hide |
1 |
n. |
pêil (f) |
|
| hide |
2 |
v.tr. |
celar |
|
| |
|
|
escondeir |
|
| |
|
|
occûltar |
|
| hi-fi |
|
n. |
alta fidêlitat (f) |
|
| high |
|
a. |
alt, -a |
|
| high (flood) tide |
|
n. |
alta marea |
|
| high school |
|
n. |
college (m) |
|
| |
|
|
escola (f) secûndêra |
|
| high up |
|
a. |
êlevat, -a |
|
| highway |
|
n. |
grand ruta (f) |
|
| hill |
|
n. |
colliyna (f) |
|
| |
|
|
coil (m) |
in geogr. names |
| hilt |
|
n. |
yelta (f) |
of a sword |
| him |
|
pers.pn. |
lo |
acc. |
| |
|
|
lhi |
dat. |
| |
|
|
lui |
after prep. |
| him/herself, themselves |
|
pers.pn. |
se, s' |
acc. [reflexive] |
| |
|
|
si |
dat. [reflexive] |
| |
|
|
sei |
after prep. [reflexive] |
| Himalayas |
|
pr.n. |
Himalaye (f pl) |
|
| hinder |
|
v.tr. |
empedjar |
|
| |
|
|
impêdiyr |
|
| Hindu |
|
nat.n/a |
hindou (m/f) |
|
| hip |
|
n. |
hanca (f) |
|
| hip-bone |
|
n. |
oss (m) d'hanca |
|
| hippopotamus |
|
n. |
hiptam (m) |
|
| hire |
|
v.tr. |
locar |
|
| his, her, its |
|
poss.a. |
sû, -a |
poss.adj. |
| |
|
poss.pn. |
sûy, -a |
poss.pn. |
| historian |
|
n. |
historián (m), -ana (f) |
|
| historical |
|
a. |
históric, -a |
|
| history |
|
n. |
historia (f) |
|
| hit |
1 |
n. |
colp (m) |
|
| hit |
2 |
v.tr. |
colpar |
|
| hitchhike |
|
v.i. |
autostoppar |
|
| hither |
|
adv. |
ací |
|
| hitherto |
|
adv. |
fiyn eura |
|
| |
|
|
usca eura |
|
| hive |
|
n. |
alviêr (m) |
|
| hoarfrost |
|
n. |
pruyna (f) |
|
| hoarse |
|
a. |
rauc, -a |
|
| hoe |
|
n. |
asçata (f) |
|
| hoist |
|
v.tr. |
lhevar |
an anchor |
| hold |
1 |
n. |
cala (f) |
of a ship |
| hold |
2 |
v.tr. |
tzeneir |
|
| hole |
|
n. |
vauc (m) |
|
| |
|
|
forat (m) |
drilled |
| holiday |
|
n. |
festa (f) |
|
| Holland |
|
pr.n. |
Hollandia (f) |
|
| hollow |
|
a. |
câu, cava |
|
| holly |
|
n. |
êrifolha (f) |
|
| holy |
|
a. |
sant, -a |
|
| home |
|
n. |
focar (m) |
|
| |
|
|
lar (m) |
poetic |
| homemade |
|
a. |
fait âcasa |
|
| homesickness |
|
n. |
nostalgía (f) del payeiz |
|
| homicide |
|
n. |
homiciyd (m) |
|
| homosexual |
|
a. |
homosexual |
|
| homosexuality |
|
n. |
homosexualitat (f) |
|
| honest |
|
a. |
honest, -a |
|
| honesty |
|
n. |
honestat (f) |
|
| honey |
|
n. |
mel (m) |
|
| honeymoon |
|
n. |
luna (f) de mel |
|
| honeysuckle |
|
n. |
cavrifolha (f) |
|
| honour |
1 |
n. |
hônour (m) |
|
| honour |
2 |
v.tr. |
hônorar |
|
| honourable |
|
a. |
hônorábil |
|
| hood |
|
n. |
capota (f) |
|
| hoodlum |
|
n. |
vitûl (m) |
|
| hoof |
|
n. |
sôc (m) |
|
| hook |
|
n. |
ham (m) |
|
| |
|
|
onciyn (m) |
|
| hop |
|
v.i. |
trippar |
|
| hope |
1 |
n. |
esperantza (f) |
|
| hope |
2 |
v.tr. |
esperar |
|
| hops [pl.] |
|
n. |
lopiyn (m) |
|
| horizon |
|
n. |
horizont (m) |
|
| hormone |
|
n. |
hormón (m) |
|
| horn |
|
n. |
corna (f) |
on animal |
| |
|
|
corn (m) |
musical instrument |
| |
|
|
claxón (m) |
in car |
| hornbeam |
|
n. |
carpen (m) |
|
| hornet |
|
n. |
cravoun (m) |
|
| horror |
|
n. |
horrour (m) |
|
| hors d'oeuvre |
|
n. |
anteceina (f) |
|
| horse |
|
n. |
cavail (m) |
|
| horsefly |
|
n. |
tâván (m) |
|
| horsepower |
|
n. |
cavail-vapour (m) |
|
| horserace |
|
n. |
cûrs (m) de cavâls |
|
| horseradish |
|
n. |
ravan-fort (m) |
|
| hospital |
|
n. |
hospital (m) |
|
| hospitality |
|
n. |
hospitalitat (f) |
|
| host |
|
n. |
host (m), -a (f) |
|
| |
|
|
amphitryôn (m) |
|
| hostage |
|
n. |
hostatx (m) |
|
| hostel |
|
n. |
hostaría (f) |
|
| hostess |
|
n. |
stuardissa (f) |
on airplane |
| hot |
|
a. |
cald, -a |
havig a high temperature |
| |
|
|
piccant |
spicy |
| hot (it is...) |
|
a. |
fa cald |
|
| hot springs |
|
n. |
fonti (f pl) calde |
|
| hotel |
|
n. |
hôtel (m) |
|
| hound |
|
n. |
brâc (m) |
|
| hour |
|
n. |
houra (f) |
|
| hour and a half (an) |
|
n. |
houra ê medza (una) |
|
| house |
|
n. |
casa (f) |
|
| House of Representatives |
|
n. |
Camra (f) de Dêputats |
|
| housekeeper |
|
n. |
casêr (m), casera (f) |
|
| housewarming |
|
n. |
encasament (m) |
|
| housewife |
|
n. |
domna (f) de casa |
|
| how? |
|
interr. |
coum? |
|
| how are you? |
|
phr. |
coum vas / eulais? |
|
| how many? |
|
interr. |
quanti, -e? |
|
| how much? |
|
interr. |
quant, -a? |
|
| how? |
|
interr. |
coum? |
|
| however |
|
adv. |
toutevîe |
|
| hug |
|
v.tr. |
embracçar |
|
| huge |
|
a. |
ênorm |
|
| hull |
|
n. |
casca (f) |
of boat |
| human(e) |
|
a. |
humán, humaina |
|
| humble |
|
a. |
hûmil |
|
| humid |
|
a. |
úmid, -a |
|
| humidity |
|
n. |
umiditat (f) |
|
| humiliate |
|
v.tr. |
hûmiliar |
|
| humiliating |
|
a. |
hûmiliant |
|
| humiliation |
|
n. |
hûmiliatzoun (f) |
|
| humour |
|
n. |
humour (m) |
|
| hunchback |
|
n. |
gombous (m), -a (f) |
|
| hundred |
|
num.card. |
cent |
|
| hundred and one |
|
num.card. |
cent-ê-un, -a |
|
| hundred and ten |
|
num.card. |
cent-dzeç |
|
| hundreds (of) |
|
num.coll. |
centaini (m pl), -aine (f pl) |
|
| hundredth |
|
num.ord. |
centeim, -a |
|
| Hungarian |
|
nat.n/a |
hûngreis (m), -a (f) |
|
| Hungary |
|
pr.n. |
Hûngria (f) |
|
| hunger |
|
n. |
fame (f) |
|
| hunt |
|
v.tr. |
cautzar |
|
| hunter |
|
n. |
cautzatour (m) |
|
| hunting |
|
n. |
cautza (f) |
|
| hurricane |
|
n. |
hûracán (m) |
|
| hurry |
|
v.i. |
rapeir-se |
|
| hurt |
|
v.i. |
doleir [with dat.] |
ache |
| |
|
|
faer mal (a) |
harm |
| husband |
|
n. |
mariyt (m) |
|
| |
|
|
espouz (m) |
|
| hut |
|
n. |
capanna (f) |
|
| |
|
|
borda (f) |
|
| |
|
|
hutta (f) |
|
| hyacinth |
|
n. |
hyacinth (m) |
|
| hydrant |
|
n. |
bûcca (f) hydrant |
|
| hydrogen |
|
n. |
hydrogén (m) |
|
| hyena |
|
n. |
hyena (m/f) |
|
| hygiene |
|
n. |
hygiêna (f) |
|
| hygienic |
|
a. |
hygiênic, -a |
|
| hymn |
|
n. |
hymn (m) |
|
| hyphen |
|
n. |
hyphén (m) |
|
|